Gransking: Telefonir dálka meira enn flogfør

Skrivað

Heidi Lindenskov Róadóttir

Dagfesting

Í dag er tað vanligt at hugsa um flogferðslu sum eina av størstu dálkingarkeldunum. Men nýggj gransking vísir, at telefonir og onnur elektronisk útgerð kunnu hava eina størri ávirkan á umhvørvið enn flogfør.

Framleiðsla og burturbeining

Ein av høvuðsorsøkunum til, at telefonir dálka so nógv, er framleiðslu- og burturbeiningarmannagongdin. Framleiðslan av eini telefon krevur nógv tilfeingi, so sum málmar og plast, sum skulu útvinnast og framleiðast. Hetta krevur nógva orku og skapar stórar mongdir av CO2-útláti. Afturat hesum, tá telefonir verða burturbeindar, enda tær ofta á ruskplássum, har tær kunnu leka eitrandi evni út í náttúruna.

Orkunýtsla

Telefonir brúka eisini orku, meðan tær verða nýttar. Hóast ein telefon í sær sjálvum ikki brúkar nógva orku, so er samlaða orkunýtslan stór, tá hugsað verður um allar telefonir í heiminum. Eitt nú tá telefonirnar skulu løðast, framleiðir hetta nógv útlát. Hetta umfatar eisini orkuna, sum verður nýtt til at halda netverk og servarar koyrandi, sum eru neyðug fyri at telefonir skulu virka.

Samanbering við flogfør

Flogfør dálka sjálvandi eisini nógv, serliga tá hugsað verður um CO2-útlát frá brennievni. Men tá samanborið verður við telefonir, er tað greitt, at elektronisk útgerð hevur eina meira langvarandi og víðfevnda ávirkan á umhvørvið. Flogfør verða ofta brúkt í fleiri ár, meðan telefonir verða skiftar út javnan, ofta innan fá ár.

Hvat kunnu vit gera?

Tað er týdningarmikið at vera tilvitaður um hesa dálking og royna at minka um okkara elektroniska fótaspor. Hetta kann gerast við at endurnýta og endurvinna telefonir, keypa varandi útgerð og vera tilvitaður um okkara orkunýtslu.

Keldur: nkom.no, SSB, SSB.no